رباط ها (لیگامانها)

رباط ها (لیگامانها) نوارهای محکمی هستند که استخوانی را به استخوان دیگر متصل می کنند. مهمترین وظیفه رباطها، محدود کردن حرکات مفاصل و ایجاد ثبات در آنها است. لیگامانها نقش مهمی در جلوگیری از دررفتگی مفاصل برعهده دارند. لیگامان هایی که درارتباط نزدیک با مفصل قرار می گیرند معمولا جزیی از کپسول مفصلی (کپسول مفصلی لیفی) هستند. بنابراین این گروه از لیگامانها که به عنوان لیگامانهای داخلی (لیگامانهای کپسولی) شناخته می شوند، باعث تقویت کپسول مفصلی می گردند. لیگامانهایی که از مفصل مجزا یا دور هستند و ساختمان جدایی را ایجاد می کنند تحت عنوان لیگامانهای فرعی خوانده می شوند که وظیفه آنها ایجاد پایداری و ثبات در مفصل است.

تصاویر زیر:

به طورکلی رباطهای مفاصل سینوویال را می توان به گروه های زیر تقسیم کرد:

*رباطهای کپسولی که به کپسول مفصلی چسبیده اند و بخشی از کپسول مفصلی محسوب می شوند.

*رباطهای خارج کپسولی که در خارج کپسول مفصلی قرار دارند که ممکن است به مفصل نزدیک یا از مفصل دور باشند.

*رباطهای داخل کپسولی که در داخل کپسول مفصلی واقع شده اند.

مثال هایی از لیگامان های کپسولی

*لیگامان گلنوهومرال

*لیگامان آکرومیوکلاویکولار (رباط اخرمی-ترقوه ای)

*بخش عمقی لیگامان طرفی داخلی (MCL)

مثال هایی از لیگامان های خارج کپسولی

*لیگامان طرفی خارجی یا LCL

*لیگامان کوراکوکلاویکولار (رباط غرابی-ترقوه ای)

*لیگامان کوستوکلاویکولار (رباط دنده ای-ترقوه ای)

مثال هایی از لیگامان های داخل کپسولی

*لیگامان متقاطع جلویی یا رباط صلیبی قدامی (ACL)

*لیگامان متقاطع پشتی یا رباط صلیبی خلفی (PCL)

غلاف سینوویال (Synovial sheath)

غلاف سینوویال (Synovial sheath) یا تنوسینوویوم (Tenosynovium)، غلافی است که در نواحی خاصی ممکن است یک یا چند تاندون را دربرگیرد.

تصاویر زیر:

 

 تاندون های فلکسوری سطحی و عمقی علاوه بر غلاف سینوویال، دارای غلاف لیفی (Fibrous sheath) نیز هستند که به عنوان قرقره (Pulley) های فلکسوری شناخته می شوند. این قرقره ها به دو صورت هستند:

*قرقره حلقوی (Annular pulley)

*قرقره متقاطع (Cruciform pulley)

این قرقره ها در طول انگشتان وجود دارند.

اگر تنوسینوویوم ملتهب گردد تنوسینوویت (Tenosynovitis) گفته می شود.

انواع عضله (Muscle Types)

جهت درک بهتر انقباض عضلات مختلف (عضلات اسکلتی، قلبی و صاف) بخش توضیحات اضافه و منابع آن نیز در قسمت پایین اشاره گردیده است.

عضلات را می توان به سه گروه تقسیم کرد:

 *عضله اسکلتی (مخطط و ارادی)

 *عضله قلبی (مخطط و غیرارادی)

 *عضله صاف (غیرارادی)

 هر سه گروه از عضلات دارای فیلامان های اکتین و میوزین هستند، ولی طول و قطر فیبرهای عضلانی نسبت به یکدیگر متفاوت است.

تصویر زیر:

 عضله اسکلتی (Skeletal muscle)

 عضلات اسکلتی با عمل انقباضی خود، دستگاه اسکلتی (استخوان ها و مفاصل) را تحت تاثیر قرار داده، باعث تحرک، ثبات و اعمال حرکتی گوناگون موجودات می گردند. عضلات اسکلتی توسط نورون های حرکتی (آلفا موتور نورون ها) تحریک می شوند. این نورون ها از شاخ قدامی نخاع یا هسته های حرکتی اعصاب مغزی به عضلات اسکلتی می روند.

 هر عضله اسکلتی از دو قسمت تشکیل شده است:

 *بافت عضلانی که خاصیت انقباضی داشته و بیشتر شامل فیلامان های اکتین و میوزین است. بافت عضلانی از فیبرهای عضلانی تشکیل می گردد. هر فیبر عضلانی یک سلول عضلانی است.

 *بافت همبند (یعنی اپی میزیوم،پری میزیوم و اندومیزیوم) که به صورت غلاف هایی بافت عضلانی را احاطه می کنند. این غلاف ها در ترتیب های متنوعی ترکیب شده و تاندون را می سازند که عضله اسکلتی را به استخوان متصل می کند.

ناحیه ای که در آن یک ترمینال آکسونی با یک فیبر عضلانی, ارتباط سیناپسی ایجاد می کند، محل تماس عصبی-عضلانی نامیده می شود.

تماس عصبی عضلانی در تصویر زیر:

 Neuromuscular junction 

  

هر نورون حرکتی, مجموعه ای از ترمینال های آکسونی را در انتهای مسیرش ایجاد می کند. یک نورون حرکتی که به عضله اسکلتی می رود در انتهای مسیرش می تواند چندین ترمینال آکسونی را ایجاد نماید که تعداد آن به نوع عضله و ظرافت عمل عضله اسکلتی مربوطه وابسته است.

مجموعه فیبرهای عضلانی که توسط یک نورون حرکتی آلفا (آلفا موتور نورون) عصب دهی می شوند به همراه آکسون نورون حرکتی, یک واحد حرکتی (Motor unit) نامیده می شود.

عضلات اسکلتی را می توان به گروه های زیر تقسیم کرد:

 *عضلات اندام فوقانی مانند عضله دوسر بازویی

 *عضلات اندام تحتانی مانند عضله چهارسر رانی

 *عضلات تنه

 *عضلات سر و گردن

 عضله قلبی (Cardiac muscle)

 دیواره قلب از خارج به داخل شامل سه لایه به نام های پریکارد، میوکارد و اندوکارد است که به لایه میانی (میوکارد) عضله قلب گفته می شود. میوکارد که بیشترین قسمت قلب را تشکیل می دهد دارای خاصیت انقباضی است.

 انواع عضله قلب عبارتنداز:

 *عضله دهلیزی

 *عضله بطنی

 *فیبرهای عضلانی تخصصی-هدایتی (یعنی فیبرهای گره سینوسی-دهلیزی و گره دهلیزی-بطنی)

 در حالت طبیعی، ایمپالس ها از گره سینوسی-دهلیزی شروع شده، سپس به دهلیزها، گره دهلیزی-بطنی و درنهایت به بطن ها انتقال می یابد. قلب بوسیله اعصاب خودکار سمپاتیک و پاراسمپاتیک کنترل می گردد. دستگاه عصبی خودکار به دو طریق فعالیت قلب را کنترل می کند:

 *تغییر تعداد ضربان قلب

 *تغییر قدرت انقباضی قلب

 عضلات صاف (Smooth muscles)

 به طورکلی دو نوع عضله صاف وجود دارد:

 *عضله صاف چند واحدی (مانند عضلات صاف عروق خونی، راست کننده مو، مژگانی چشم و عنبیه چشم)

 *عضله صاف تک واحدی (عضله صاف احشایی) (مانند عضلات صاف مجاری صفراوی، جدار روده و رحم)

 ویژگی عضله صاف چند واحدی، مجزا بودن فیبرهای عضلانی آن است و معمولا کنترل آنها ازطریق سیگنال های عصبی صورت می گیرد.

 فیبرهای عضله صاف تک واحدی (احشایی) ازطریق غشاء های سلولی با یکدیگر ارتباط می یابند. تحریک بخشی از عضله صاف احشایی- بدون حضور یک میانجی- منجربه تحریک فیبرهای مجاور می گردد (یعنی هدایت الکتریکی)