فیزیوتراپی -تمرین درمانی

اصلاح حرکت در مسیر زندگی سبز

فیزیوتراپی -تمرین درمانی

اصلاح حرکت در مسیر زندگی سبز

کمر درد ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک

بیماری دژنراتیو دیسک چیست؟

بیماری دژنراتیو دیسک یکی از اصلی ترین و در عین حال ناشناخته ترین عوامل کمر درد به حساب می آید. بسیاری از بیمارانی که علت کمر دردشان بیماری دژنراتیو دیسک تشخیص داده شده ، از این تشخیص تعجب می کنند!  در ذهن این بیماران سوالات متعددی شکل می گیرد :
1-    اگر من در دهه 30 عمر دچار بیماری دژنراتیو دیسک شده ام در سنین بالا چه وضعیتی خواهم داشت ؟
2-    آیا ممکن است بیماری من به وضعیت وخیمی ختم شود ؟ آیا ممکن است من ویلچر نشین شوم؟
3-    آیا من مجبورم فعالیت هایم را محدود کنم ؟
4-    آیا من می توانم همچون گذشته ورزش کنم؟
5-    آیا بیمار ی دژنراتیو دیسک به سایر قسمتهای مهره ها سرایت خواهد کرد؟
6-    آیا بیماری من منجر به آسیب دائمی بدنم خواهد شد ؟

بیماری دژنراتیو دیسک یک نام بی مسمی

استفاده از دو کلمه "بیماری" و "دژنراتیو" موجب نگرانی و تشویش خاطر افراد مبتلا به این نوع کمر درد شده است .  بر خلاف نام بیماری این عارضه به طور محض دژنراتیو نیست و واقعا یک بیماری به حساب نمی آید!
بسیاری از بیماران با شنیدن کلمه "دژنراتیو" از آینده خود نگران می شوند .  در حالیکه تغییرات دژنراتیو با افزایش سن پیشرفت می کند کمر درد حاصل از این تغییرات به طور معمول پیشرفت نمی کند و غالبا این کمر درد بهبود می یابد .
بسیاری از افراد مبتلا به این نوع کمر درد از شنیدن کلمه "بیماری" دچار نگرانی می شوند . کلمه بیماری در این افراد یک نام بی مسمی است ! این عارضه مطلقا بیماری نیست بلکه یک فرایند طبیعی وابسته به سن است که می تواند باعث ایجاد درد شود .
تخریب دیسک یک فرایند طبیعی است که در همه افراد وجود دارد اما شدت تخریب در افراد متفاوت است . در بسیاری از افراد تخریب طبیعی دیسک منجر به بروز علائم نمی شود . از سوی دیگر شدت علائم تخریب در همه افراد یکسان نیست .

Common Symptoms of Degenerative Disc Disease

علاوه بر نتایج حاصل از بررسی MRI ، بیماری دژنراتیو دیسک دارای علائم و نشانه های بالینی مشخصی است . یک فرد مبتلا به بیماری دژنراتیو دیسک به طور معمول یک فرد فعال و سالم است که در دهه 30 یا 40 عمر خود قرار دارد . به طور معمول درد بیمار مبتلا به بیماری دژنراتیو دیسک شدید و پیوسته نیست. در صورت شدید و پیوسته بودن درد باید تشخیص های دیگر مد نظر قرار گیرد . به طور معمول درد بیمار با فعالیت مرتبط است و به طور ناگهانی شعله ور می شود سپس درد تسکین یافته و در حد کمی باقی می ماند ممکن است درد به طور کامل قطع شود .

علائم شایع در بیماری دژنراتیو دیسک:

1-    درد بیمار در حالت نشسته بیشتر می شود زیرا در این حالت فشار روی دیسک های کمری سه برابر بیشتر است.
2-    برخی فعالیت ها از جمله نشستن ، خم شدن و چرخیدن (پیچش) باعث تشدید درد می شود .
3-    قدم زدن و حتی دویدن ممکن است باعث تسکین درد بیمار شود .
4-    درد بیمار با تغییر وضعیت مرتب بدن بهتر می شود . به طور معمول خوابیدن به شکم به دلیل بر داشته شدن فشار روی دیسک های بین مهره ای بهترین وضعیت برای بیمار است .

درمان فیزیوتراپی در دیسکوپاتی کمری

ستون فقرات کمری یکی از مناطق خاص و مهم ستون فقرات است . همانند ستون فقرات گردن ، این بخش از ستون مهره ای درمعرض استرس های مکانیکی متعددی قرار دارد. کمردرد شایعترین مشکل اسکلتی و عضلانی در کلیه جوامع بویژه کشورهای صنعتی است. فاکتورهای متعددی در ایجاد کمر درد نقش دارد. شیوه زندگی ، مسائل فرهنگی ، چاقی و ملاحظات ارگونومیک محل زندگی و کار از جمله این فاکتورها به شمار می رود . کمر درد و دردهای سیاتیکی امروزه به عنوان یک سندرم حرکتی Movement Impairment Syndrome تحت درمان فیزیوتراپی قرار می گیرد  نکته بسیار مهم در مورد دیسکوپاتی ها (اعم از کمری و گردنی) این است که مشاهده تغییرات در عکسهای رادیوگرافی و MRI و انطباق الگوی پراکندگی درد با دیسکوپاتی نمی تواند دلیل مرتبط بودن درد بیمار با مشکلات دیسک باشد (MRI دارای نتایج مثبت دروغین False Positive با نرخ بالا است. نتایج MRI گردن تا حدود 75 درصد می تواند False Positive باشد. این نرخ در ستون فقرات کمری حدود 52 درصد است).

همانگونه که اشاره شد در بیشتر موارد علت کمر درد و دردهای سیاتیکی مشکلات دیسک های بین مهره ای نیست . مواردی مانند پروستاتیت مزمن ، مشکلات کلیوی ، بیماریهای مربوط به اندامهای تناسلی ، تریگر پوینت های عضلانی شکم و لگن ، عوامل بیومکانیکی و ... باید همواره مد نظر درمانگر قرار گیرد.

معاینه دقیق بیمار و توجه به سایر مشکلات بویژه دردهای میوفاشیال ، سندرم های حرکتی و اختلالات پاسچر نقشی تعیین کننده در موفقیت درمان فیزیوتراپی خواهد داشت.

  • استفاده از کامپرس سرد و لیزر (در دیسکوپاتی های حاد)
  • استفاده از مدالیته های مختلف الکتروتراپی
  • مگنتوتراپی
  • تیپینگ
  • کشش کمری  Lumbar Traction (جهت کاهش اسپاسم عضلانی ، کاهش درد و کاهش فشار روی دیسک های بین مهره ای)
  • تمرین درمانی (مهمترین مداخله دزمانی)
  • درمانهای دستی نظیر ماساژ ، مانیپولاسیون بافت نرم ، MET و ...
  • تمرینات اصلاح پاسچر
  • آموزش فعالیت های فانکشنال و پیشنهاد تغییرات ارگونومیک برای محیط زندگی و کار بیمار (پیشنهاد صندلی مناسب ، پیشنهاد میز کار مناسب و ...)
  • آموزش خانواده

سردردهای میگرنی و عضلانی

یکی از مشکلات شایع (بویژه در خانمها) سردردهای با منشاء گردنی می باشد که غالبا به عنوان "میگرن" تشخیص داده می شوند . بسیاری از این بیماران در مراجعه به کلینیک ، سابقه درمان داروئی طولانی را ذکر می کنند . گرچه درمانهای داروئی ممکن است درد بیمار را تا حدی کاهش دهد غالبا این درمانها قطعی نبوده و این نوع سردرد کیفیت زندگی فرد را دچار اختلال می کند. یکی از مهمترین عوامل در ایجاد این نوع سردردها عدم تعادل عضلانی در ناحیه شانه و گردن می باشد. پاسچر نامناسب بویژه "Forward Head" در اغلب این بیماران قابل رویت است. درمان فیزیوتراپی در این بیماران شامل استفاده از مدالیته ها بویژه "مگنتوتراپی" ، تمرین درمانی و درمانهای دستی است. درمانهای دستی و تمرین درمانی مهمترین جزء درمان فیزیوتراپی در این بیماران به حساب می آید . همانند سایر مشکلات اسکلتی و عضلانی اصلاح پاسچر و برطرف نمودن عوامل ایجاد سردرد مهمترین رسالت فیزیوتراپیست به شمار می رود.

همانگونه که اشاره شد درمانهای دستی از مهمترین مداخلات فیزیوتراپی در درمان سردردهای میگرنی و عضلانی است. درمانهای دستی کاملا غیر تهاجمی ، بدون درد و بسیار موثر هستند.از جمله درمانهای دستی مورد استفاده در درمان سردردهای عضلانی و میگرنی می توان MFR ، MET ، ART ، و ماساژ را نام برد. اغلب بیماران طی یک یا دو جلسه اول به نتایج باورنکردنی دست می یابند. ده جلسه درمانی برای درمان سردردهای میگرنی و عضلانی کافی است. بهتر است جلسات درمانی (بویژه پنج جلسه اول) به صورت روزانه تنظیم شود.