کاربرد فیزیوتراپی در درمان آسیب رباطهای صلیبی و طرفی زانو

کاربرد فیزیوتراپی در درمان آسیب رباطهای صلیبی و طرفی زانو

آسیب لیگامانهای صلیبی ( ACL و PCL ) و لیگامانهای طرفی زانو (MCL و LCL) از جمله شایعترین آسیب های ورزشی و ترومائی به حساب می آید . گرچه نوع و شدت آسیب در انتخاب روش درمان تاثیر گذار است فیزیوتراپی همواره در خط مقدم درمان قرار می گیرد. در مواردیکه آسیب لیگامانهای زانو منجر به پارگی کامل (Complete Tearing) نشده باشد کنترل تورم اولیه و درد زانو ، بی حرکتی و نهایتا فیزیوتراپی رایج ترین پروتکل درمان به حساب می آید.

در فاز حاد آسیب (حتی در زمین ورزش) فیزیوتراپی می تواند در کنترل سریع التهاب و تورم کمک قابل توجهی به درمان بیمار نماید. درمان فیزیوتراپی در آسیب های ورزشی زانو از جمله آسیب لیگامانهای صلیبی و طرفی زانو شامل استفاده از مدالیته ها ، درمانهای دستی ، تیپینگ و از همه مهمتر تمرین درمانی مناسب است. رفع محدودیت حرکتی زانو (ناشی از بی حرکتی مفصل در دوره درمان) از جمله مهمترین رسالتهای فیزیوتراپی به شمار می رود. در فیزیوتراپی کیمیا انتخاب روش درمان بر اساس جدیدترین منابع علمی انجام می گیرد.

یکی از نکات قابل ذکر در رفع محدودیت حرکتی مفصل زانو در کلینیک فیزیوتراپی کیمیا غیر تهاجمی بودن درمان است. با انتخاب پروتکل درمانی مناسب و استفاده از تکنیک های خاص درمان دستی بیمار بدون تحمل درد و خطر آسیب مجدد ، دامنه حرکتی مفصل خود را به دست می آورد.

تمرین درمانی مهمترین بخش از پروتکل درمان در فیزیوتراپی کیمیا به شمار می رود . کلیه تمرینات بیمار تحت نظارت مستقیم تکنیسین درمان یا فیزیوتراپیست و در کلینیک انجام می شود . با خریداری نرم افزارهای پیشرفته تمرین درمانی و ارائه تمرینات بیمار به صورت مکتوب یا به صورت کتاب دیجیتال کیفیت تمرین درمانی به نحو چشمگیری افزایش یافته است.

در مواردیکه آسیب شدید زانو منجر به پارگی کامل لیگامانهای صلیبی یا طرفی زانو شده باشد جراحی زانو مناسبترین روش درمان به حساب می آید . در این شرایط نیز درمان فیزیوتراپی مناسب تنها تضمین کننده بازگشت بیمار به زندگی ، کار و فعالیت ورزشی طبیعی است.

غالبا آسیب لیگامانهای صلیبی با آسیب منیسک همراه است.

درمان فیزیوتراپی در آسیب منیسکهای زانو

درمان فیزیوتراپی در آسیب منیسکهای زانو

آسیب منیسک های زانو از جمله مشکلات شایع ارتوپدیک در ورزشکاران بویژه ورزشهای رو در رو (نظیر فوتبال ، هندبال و ...) به شمار می رود. غالبا آسیب منیسک با آسیب سایر عناصر زانو نظیر لیگامان صلیبی همراه است. آسیب منیسک می تواند در هر فردی و در هر سنی اتفاق بیافتد. پارگی منیسک می تواند به اشکال مختلفی ایجاد شود. از جمله:

• longitudinal پارگی طولی
• parrot-beak شبیه منقار طوطی
• flap شبیه بال
• bucket handle شبیه دسته سطل
• mixed/complex ترکیبی یا کامپلکس

از جمله علائم شایع در آسیب منیسک ها می توان به درد ، تورم ، قفل شدن زانو ، کاهش دامنه حرکتی و احساس خالی کردن زانو (giving way) اشاره نمود. درمان پارگی منیسک شامل درمانهای غیر جراحی و جراحی است. در صورتیکه آسیب منیسک جزئی و در لبه خارجی آن باشد و علائم بیمار دائمی نباشد به جراحی نیازی نیست. مداخله غیرجراحی در آسیب منیسک در فاز حاد شامل استراحت ، کامپرس سرد ، بالا نگه داشتن عضو مبتلا و بانداژ فشاری می باشد (RICE) :

• Rest
• Ice
• Compression
• Elevation

درمان فیزیوتراپی این بیماران شامل اسفاده از مدالیته های الکتروتراپی ، کرایوتراپی ، لیزرتراپی ، مگنتوتراپی ، موبیلیزاسیون استخوان کشکک و تمرین درمانی است. همانند سایر مشکلات اسکلتی و عضلانی تمرین درمانی مهمترین بخش از درمان فیزیوتراپی این بیماران به شمار می رود .

درمان فیزیوتراپی در آرتروز زانو

آرتریت دژنراتیو (آرتروز) زانو

یکی از شایع ترین مشکلات اسکلتی و عضلانی تغییرات دژنراتیو مفاصل بویژه مفصل زانو است. فاکتورها و عوامل مختلفی در ایجاد آرتروز زانو موثر است. مسائل فرهنگی نظیر شیوه نشستن ، استفاده از سرویس های بهداشتی ایرانی و ... در میزان شیوع تغییرات دژنراتیو مفصل زانو تاثیر به سزائی دارد. برخی عوامل نظیر شکستگی در اندامهای تحتانی ، شکستگی های لگن ، شکستگی ستون فقرات و به طور کلی هر عاملی که منجر به تغییر در نحوه انتقال وزن بدن به زمین می شود در ایجاد یا تسریع علام آرتروز زانو تاثیرگذار است. این تغییرات مفصلی سنایل (وابسته به سن) می باشند اما شیوه نگهداری و مراقبت از بدن می تواند فرایند تخریب و تغییرات دژنراتیو را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد. در فیزیوتراپی نوبن نگرش به آرتروز زانو همانند سایر بیمارهای اسکلتی و عضلانی تغییر یافته است. در حالی که اغلب پزشکان در مواجهه با درد زانو پس از توصیه رادیوگرافی و مشاهده تغییرات (که غالبا قابل انتظار هستند) ، ضمن تشخیص آرتروز زانو به تجویز دارو می پردازند فیزیوتراپیست در چنین شرایطی سندرم های حرکتی (movement impairment syndromes) و عدم تعادل عضلانی (muscle imbalance) را بیشتر مد نظر قرار می دهد. در واقع نگاه فیزیوتراپیست بر خلاف نگاه ساختاری (structural approach) پزشک ، فانکشنال (functional approach) است. نتیجه این تفاوت نگاه ، تفاوت اساسی در مداخلات درمانی است.

گاهی همکاران پزشک در مواجهه با بیماران جوان یا میانسال از اصلاحاتی نظیر آرتروز زودرس استفاده می کنند در حالیکه عضلات (که بیشترین حجم بدن را به خود اختصاص داده اند) به راحتی از نگاه پزشک دور باقی می مانند. (در خوشبینانه ترین شرایط پزشک بحث ضعف عضلات را مطرح می کند) ! در حالیکه عدم بالانس عضلانی که هدیه زندگی ماشینی امروز است مهمترین فاکتور در شروع علائمی نظیر درد زانو به شمار می رود . کوتاهی برخی گروه های عضلانی تاثیر گذار بر زانو ، ضعف برخی گروه های عضلانی دیگر ، تغییر در مرکز ثقل و ... می تواند به عنوان مهمترین فاکتورها مد نظر درمانگر قرار گیرد .

با تغییر زاویه دید درمانگر ، مداخلات درمانی نیز متفاوت خواهد بود . در نتیجه استفاده از دارو یا مدالیته های فیزیوتراپی نظیر شاک ویو ، لیزر ، مگنت و ... محدودتر می شود و درمانگر رسالتی جدی تر بر عهده می گیرد.

درمان فیزیوتراپی در آرتروز زانو

علاوه بر استفاده از مدالیته های درمانی نظیر TENS ، IF ، US ، Laser ، PEMFS و ESWT رفع کوتاهی های عضلانی ، تقویت عضلات اطراف زانو ، موبیلیزاسیون استخوان کشکک patella mobilization  برای درمان آرتروز زانو مورد استفاده قرار می گیرد.