نرمی کشکک زانو عبارت از نرم شدن غیرطبیعی غضروف زیرین کاسه زانو (کشکک) است. این عارضه موجب ایجاد درد در ناحیه جلویی زانو (درد قدام زانو) میشود. نرمی کشکک زانو یکی از شایعترین علل درد مزمن زانو است. نرمی کشکک زانو از فرسودگی غضروف به دلیل تراز ضعیف کشکک و لغزیدن آن به انتهای پایینی استخوان ران (فمور) ناشی میشود. به این فرایند گاهی سندرم پاتلوفمورال اطلاق میشود.
شدت نرمی کشکک زانو با چهار درجه از 1 تا 4 تعیین میشود. درجه 1حداقل و درجه 4 حداکثر شدت این عارضه را نشان میدهد.
درجه 1 حاکی از نرم شدن غضروف در ناحیه زانو است.
درجه 2 نشاندهنده نرم شدن غضروف همراه با نشانههایی از سطح غیرطبیعی است که حاکی از آغاز فرسایش بافت میباشد.
درجه 3 نازک شدن غضروف همراه با زوال فعالیت بافت را نشان میدهد.
درجه 4، شدیدترین درجه، نشاندهنده بیرون زدگی استخوان به همراه زوال قابلتوجهی در غضروف است. بیرون زدگی استخوان به معنای احتمال وقوع مالش استخوان به استخوان است.
عوامل خطر متعددی در ایجاد این عارضه نقش دارند.
افراد بالغ و جوانان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. در طول سن رشد، عضلات و استخوانها به سرعت رشد میکنند، که ممکن است در عدم تعادل عضلانی کوتاهمدت نقش داشته باشد.
زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به نرمی زانو قرار دارند زیرا آنها بهطورمعمول نسبت به مردان دارای توده عضلانی کمتری هستند. این امر میتواند موجب جاگیری غیرطبیعی زانو و همچنین فشار جانبی بیشتر بر زانو میشود.
در افرادی که کف پای صاف دارند ممکن است فشار بیشتری بر مفاصل زانو وارد شود تا افرادی که کف پای آنها دارای قوس بیشتری است.
آسیب قبلی
آسیب قبلی در زانو، مانند دررفتگی، میتواند خطر ابتلا به نرمی زانو را افزایش دهد.
برخوردار بودن از سطح فعالیت بالا و یا شرکت در تمرینات مکرر که باعث اعمال فشار بر مفاصل زانو میشود، میتواند خطر ابتلا به مشکلات زانو را افزایش دهد.
نرمی زانو همچنین میتواند نشانهای از آرتزوز باشد، یک بیماری که باعث التهاب مفاصل و بافت زانو میشود. التهاب میتواند مانع از عملکرد صحیح زانو شود.
کشکک زانو بهطورمعمول توسط عضله چهارسر (ران) در قسمت انتهایی استخوان ران در یک خط مستقیم قرار گرفته است. در بیماران مبتلا به نرمی کشکک،کشکک زانو اغلب دارای "جای گیری" غیرطبیعی به سمت جانبی (بیرونی) استخوان ران است. این مسیر دارای اندکی انحراف اجازه میدهد تا زیرسطح کشککی در امتداد استخوان ران ساییده شده و باعث التهاب مزمن و درد شود. برخی افراد مستعد ابتلا به نرمی کشکک هستند: زنان، دوندههای دارای زانوی پرانتزی یا کف پای صاف، یا کسانی که زیرسطح کشکک زانوی غیرطبیعی دارند.
علائم نرمی کشکک بهطورکلی دردی مبهم در قسمت جلویی و داخلی زانو است که با انجام فعالیت (دویدن، پریدن، بالا رفتن و یا پایین آمدن از پله) یا نشستن طولانیمدت روی زانو در یک حالت نسبتاً خم (درد هنگام برخاستن از پشت یک میز و یا صندلی تئاترکه به اصطلاح نشانه تئاتر نامیده میشود) تشدید میشود. همچنین برخی از بیماران ممکن است یک حس مبهم "سفتی" یا "پری" در ناحیه زانو داشته باشند. گاهی اوقات، اگر نشانههای مزمن نادیده گرفته شوند، ازدسترفتن قدرت عضلانی عضله چهارسر (ران) ناشی از آن ممکن است منجر به ازکارافتادگی پا شود. بهعلاوه کاهش آشکار در توده عضله چهارسر و تورم خفیف در ناحیه زانو نیز ممکن است رخ دهد.
درد قدامی زانو، بهویژه در دختران نوجوان و یا جوان از نشانههای ابتلا به نرمی کشکک زانو است. فشارکاسه زانو بهوسیله دست درحالیکه عضله چهار سر ران منقبض است، میتواند موجب ایجاد درد شود. به این حالت نشانه "انقباض" مثبت گفته میشود. بهطورکلی، تورم از علائم مرتبط با این عارضه نیست (آبآوردن مفصل زانو).
اشعه ایکس یا ام.آر.آی ممکن است برای تشخیص التهاب در قسمت خلفی کشکک انجام شود.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن به ازبینبردن التهاب و درد کمک خواهد کرد.
فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت عضله چهارسر، همسترینگ، عضله نزدیککننده و عضله دورکننده میتواند به بهبود قدرت و تعادل عضلانی کمک کند. تعادل عضلانی به پیشگیری از انحراف زانو کمک خواهد کرد.
توصیههای معمول عبارتند از: تمرینهای بدون وزنه، مانند شنا یا دوچرخهسواری ثابت. علاوهبراین، تمرینات ایزومتریک که شامل سفت کردن و آزاد کردن ماهیچهها است میتواند به حفظ توده عضلانی کمک کند.
تمرینات مخصوص به زانو و کشش آن و نیز تمرینات کششی عمومی میتواند به بهبود نرمی کشکک زانو کمک کند. همه این تمرینات هرگونه عدم تعادل عضلانی مقابله کرده و چگونگی حرکت زانو را بهبود میبخشد.
درمانگر فیزیکی شما ممکن است به شما بگوید که چگونه زانوی خود را ورزش د دهید تا درد را کاهش داده و توانایی خود را برای انجام تمرینات افزایش دهید.
استفاده از زانوبند درست در زیر زانو فشار را از روی مفاصل برداشته و بهطورچشمگیری موجب کاهش درد میشود. استفاده از زانوبند بسیار ساده و درعینحال موثر است.
پدهای ژلی یک راه عالی برای کاهش درد و التهاب در زمانی که مجبور به زانو زدن هستید، محسوب میشوند.
برنامه تسکین درد زانو به افرادی توصیه میشود که درپی یک راهحل ایمن، موثر، غیرتهاجمی و بدون درد برای درد زانو هستند. دکتر سپهریان با بهرهگیری از لیزرهای سرد شفاف چندگانه FDA، و تلفیق آنها با سایر روشهای درمانی و توانبخشی به کاهش درد، تقویت عضلات اطراف مفصل زانو، افزایش دامنه حرکت، و کاهش التهاب/تورم، کمک میکندکه خود موجب بهبود عملکرد کلی زانو میگردد.
عمل جراحی شایع نیست هر چند میتواند درصورت موثر نبودن تمرینات توانبخشی بهعنوان آخرین راهحل بهکار گرفته شود. جراحی ازطریق روش آرتروسکوپی و یا لاپاروسکوپی که در آن غضروفهای آسیبدیده برداشته یا تراشیده میشوند، انجام میگیرد.