درمان سندرم T.O.S
به محض تشخیص سندرم لازم است درمانهای طبی و
بویژه درمانهای غیرتهاجمی آغاز شود . در صورت شدید بودن درد ، از بین رفتن
جریان عروقی یا عصبی و ادامه شرایط به مدت سه یا چهار ماه باید درمان جراحی
مد نظر قرار گیرد .
پروتکل درمانی فیزیوتراپی در درمان T.O.S
1استفاده از مدالیته های گرمای سطحی مانند هات پک یا اینفرارد
2استفاده از مدالیته های گرمای عمقی نظیر اولتراسوند یا لیزر
3استفاده از مدالیته های ضد درد الکتروتراپی بویژه A.P.S و Interferential
4ماساژهای موضعی دستی یا با استفاده از ماساژورهای کلینیکال
5تمرینات استرچی عضلات
6تمرینات ایزومتریک عضلات گردن ، شانه و اندام فوقانی
7اصلاح پوسچر بیمار
8تمرینات تقویتی برای عضلات ضعیف
تست های اختصاصی برای تشخیص سندرم T.O.S
1- EAST Test or "Hands-up" Test
بیمار در حالت ایستاده بازوهایش را مطابق شکل سمت چپ بالا نگه می دارد به گونه ای که آرنج ها کمی عقب تر از سطح سر باشند . از بیمار خواسته می شود دستانش را مطابق شکل سمت راست به مدت سه دقیقه باز و بسته کند . ایجاد درد ، سنگینی ، احساس ضعف بازوها ، بی حسی و سوزن سوزن شدن در دستان نشانه مثبت بودن این تست کلینیکی است.
2- Adson or Scalene Manoeuvre
تراپیست مطابق شکل نبض رادیال بیمار را می گیرد . بیمار سرش را به طرف بازوی در حال تست می چرخاند و آنرا به طرف عقب خم می کند (Extend the Neck) در حالیکه تراپیست بازوی بیمار را راست نگه می دارد (Extend the Arm) . از بین رفتن نبض رادیال بیمار نشانه مثبت بودن این تست بالینی است.
3- Costoclavicular Maneuver
تراپیست مطابق شکل نبض رادیال بیمار را می گیرد و شانه بیمار را به طرف عقب و پائین می کشد در حالیکه بیمار سینه خود را در حالت کشیده به جلو نگه می دارد . از بین رفتن نبض رادیال نشانه مثبت بودن این تست است . انجام این تست بویژه در بیمارانی که از ایجاد علائم هنگام برداشتن کوله پشتی یا پوشیدن ژاکت سنگین شکایت دارند مفید است .
4-Allen Test
تراپیست مطابق شکل آرنج بیمار را در حالت خم شدن 90 درجه نگه می دارد در حالی که شانه به صورت عرضی باز و در حالت به بیرون چرخیده است (Horizontally Extension and Laterally Rotation) . از بیمار خواسته می شود تا سرش را به طرف مقابل بازوی در حال تست بچرخاند . چنانچه با چرخیدن سر بیمار به سمت مقابل نبض رادیال بیمار از بین برود این تست مثبت تلقی می شود .
5- Provocative Elevation Test
این تست در بیمارانی که علائم فعال دارند انجام می شود . بیمار روی صندلی می نشیند و تراپیست مطابق شکل سمت چپ بازوی بیمار را می گیرد . در حالیکه شانه های بیمار توسط تراپیست به طرف بالا کشیده می شود (Full Elvation) ، بیمار حالت پاسیو دارد . این وضعیت (شکل سمت راست) به مدت 30 ثانیه یا بیشتر حفظ می شود . افزایش نبض ، تغییر رنگ پوست (صورتی شدن) و افزایش درجه حرارت دست نشانه مثبت بودن این تست بالینی است . علائم عصبی شامل بی حسی ، گزگز ، سوزن سوزن شدن و درد با کاهش جریان خون ایجاد می شوند .
چه عواملی باعث فشار روی دسته عروقی ، عصبی می شوند؟
فشار موقعی
ایجاد می شود که سایز و شکل اجزای تشکیل دهنده مجرای خروجی قفسه سینه تغییر
کند . ورزش ، تروما ، حاملگی ، شرایط مادرزادی ، اگزوستوزیس ، تغییرات
پوسچر و ضعف عضلات می تواند باعث ایجاد فشار روی دسته عروقی و عصبی ناحیه
مجرای خروجی قفسه سینه شود . برخی از عوامل شایع ایجاد فشار روی دسته عروقی
و عصبی و شرح مختصر هر کدام ذیلا ذکر شده است :
+کوتاهی بخش قدامی عضله اسکالن Anterior scalene tightness
فشردگی
فضای بین قسمت قدامی و میانی عضله اسکالن می تواند ناشی از اسپاسم عضله
اسکالن به دنبال تحریک عصبی ، اسپوندیلوزیس مهره های گردنی ، التهاب مفاصل
Facet Joints باشد .
+کم شدن فاصله استخوان ترقوه و دنده اول Costoclavicular approximation
کم
شدن فضای بین استخوان ترقوه و دنده اول می تواند ناشی از کوتاهی عضلات ،
لیگامانها و پوسچر ضعیف باشد . در این شرایط رشته های عصبی و عروقی در فضای
تنگ موجود فشرده می شوند .
+کوتاهی عضله سینه ای کوچک Pectoralis minor tightness
فشردگی
عروق و اعصاب زیر تاندون عضله سینه ای کوچک و در زیر زائده Coracoid می
تواند ناشی از حرکات تکراری بازو بالاتر از سطح سر باشد (بالا بردن و دور
کردن شانه ها به صورت مکرر)
چه فعالیتهائی باعث بروز این سندرم می شود ؟
گرچه
پوسچر نامناسب و عضلات ضعیف عامل اصلی این سندرم هستند شرایط و عوامل
دیگری نیز در ایجاد سندرم دخالت دارند . تروما و شرایط مادرزادی از دیگر
عوامل بروز سندرم T.O.S هستند .
پوسچرهای ثابت مثلا در کارگران خطوط
تولید ، باجه داران بانک ها ، کارمندان دفاتر رسمی و بیمه ها ، دانشجویان و
... می تواند باعث افتادگی شانه ها و شیفت شدن سر به جلو شود . در این
شرایط عضلات کوتاه و پوسچرهای ضعیف عامل اولیه ایجاد علائم بیماری هستند .
حمل وزنه های سنگین مانند چمدان ، کیف مدرسه و ... می تواند از دیگر عوامل
افتادگی شانه ها و ایجاد علائم بیماری باشد . حرکات تکراری بازوها در سطحی
بالاتر از سر (مثلا در کارگران ساختمانی گچ کار و رنگ کار ، معلمین ،
اساتید دانشگاه و ... ) از دیگر عوامل ایجاد علائم بیماری است . برخی از
ورزش ها مانند شنا ، والیبال ، تنیس و بیسبال به دلیل حرکات دور کردن شدید
بازوها (Hyper Abduction ) می توانند علائم سندرم را ایجاد کنند .
سایر عوامل ایجاد سندرم T.O.S
وجود
دنده گردنی (بلندی غیر طبیعی زائده های عرضی آخرین مهره گردن) از دیگر
عوامل بروز سندرم T.O.S است . گاهی با وجود دنده گردنی در رادیوگرافی بیمار
، عامل اصلی ایجاد علائم سایر شرایط عضلانی و پوسچر بیمار است .!