درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون)

درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون) یک عارضه دردناک است که پنجه پا، به‌طورمعمول ناحیه بین انگشتان سوم و چهارم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. احساس نورومای مورتون چیزی شبیه به وجود شن یا سنگ‌ریزه در کفش و یا تا خوردن جوراب است.   

درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون) شامل ضخیم شدن بافت اطراف یکی از اعصاب منتهی به انگشتان شما است. این عارضه می‌تواند یک درد تیز و سوزشی را در پنجه پای شما ایجاد کند. انگشتان پای شما نیز ممکن است دچار گزگز، سوزش یا کرختی شوند.  

کفش‌های پاشنه‌بلند با پیشرفت گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون) در ارتباط هستند. بسیاری از افراد از طریق جایگزینی کفش پاشنه‌بلند با کفش‌های دارای پاشنه کوتاه‌تر با پنجه‌های پهن‌تر  بهبود پیدا می‌کنند. در کلینیک پیشگام برای درمان درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا از فیزیوتراپی و روش‌های بدون جراحی استفاده می‌شود. فیزیوتراپی مهم‌ترین اصل درمان نورومای مورتون است که در 90 درصد موارد نیاز به جراحی را برطرف می‌کند.

علائم

به‌طورمعمول، هیچ نشانه ظاهری برای این عارضه، از قبیل یک برآمدگی، وجود ندارد. در عوض، شما ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• احساسی چون وجود سنگ یا شن ریزه در کفش  
• یک درد سوزشی در پنجه پا که ممکن است به انگشتان پا نیز سرایت کند. 
• گزگز و بی‌حسی در انگشتان پا

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بهتر است از درد پا درصورتی‌که بیش از چند روز طول می‌کشد، چشم‌پوشی نکنیم. در صورت تجربه یک درد سوزشی در پنجه پا که علی‌رغم تعویض کفش و تعدیل فعالیت‌هایی که موجب اعمال فشار به پا می‌شود، بهبود نمی‌یابد،‌ به یک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید.

علل درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا

درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون) زمانی رخ می‌دهد که یکی از اعصاب بین استخوان‌های انگشتان پا تحریک‌شده و ضخیم‌تر می‌گردد. علت دقیق سوزش ناشناخته است، اما ممکن است به دلیل له شدن (فشرده شدن)، کشیدگی و یا آسیب دیدن عصب باشد.

عوامل خطر

عواملی که به نظر می‌رسد در ایجاد گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون) و درد جلوی پا نقش دارند، عبارت‌اند از:‌

• کفش پاشنه‌بلند. پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند یا تنگ یا نامناسب می‌تواند موجب اعمال فشار اضافی بر روی انگشتان و پنجه پای شما گردد. 
• ورزش‌های خاص. شرکت در فعالیت‌های قهرمانی سنگین مانند پیاده‌روی تند و یا دویدن ممکن است  پای شمارا در معرض ترومای مکرر قرار دهد. ورزش‌هایی که مستلزم پوشیدن کفش‌های تنگ هستند، مانند اسکی روی برف یا صخره‌نوردی، می‌تواند موجب اعمال فشار بر روی انگشتان پا شود. 
• ناهنجاری‌های پا. افراد مبتلابه پینه پا، انگشت چکشی، قوس بیش‌ازحد پا و یا صافی کف پا، در معرض خطر بالاتر ابتلا به نورومای مورتون قرار دارند.

آزمایشات تصویربرداری

برخی از آزمایشات تصویربرداری در تشخیص نورومای مورتون مفیدتر از دیگر آزمایشات هستند:

• اشعه ایکس. پزشک شما به‌احتمال‌زیاد عکس‌برداری اشعه ایکس از پای شمارا به‌منظور رد کردن سایر علل درد- از قبیل یک شکستگی ناشی از فشار تجویز می‌کند. 
• اولتراسوند. در این تکنولوژی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر زنده از ساختارهای داخلی استفاده می‌شود. اولتراسوند به‌ویژه در آشکار ساختن اختلالات بافت نرم، مانند نوروم دارای عملکرد خوبی است. 
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی). با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی، ام آر آی نیز روشی مناسب در ایجاد تصویر از بافت‌های نرم است. اما ام آر آی یک آزمایش گران‌قیمت است و اغلب نوروما را در افرادی که هیچ علائمی بروز نمی‌دهند، نشان می‌دهد.

درمان درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا

درمان به‌شدت علائم شما بستگی دارد. پزشک شما به‌احتمال‌زیاد در ابتدا امتحان رویکردهای محافظه‌کارانه را توصیه می‌نماید.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی تخصصی زیر نظر متخصص طب فیزیکی نخستین قدم در درمان این عارضه است و اهمیت آن، ‌چنان حیاتی است که توجهی خاص و محوری را به خود جلب کرده است. این موضوع نباید بی‌اهمیت شمرده شود چراکه اغلب می‌تواند بدون نیاز به روش‌های پیچیده‌تر موجب درمان درد شود. حتی زمانی که روش‌های دیگر، مانند داروها و جراحی‌ها، استفاده می‌شود، فیزیوتراپی تخصصی و لیزرهای قوی لازمه‌ای مهم برای کمک به بهبود و کاهش درد است.

انواع فیزیوتراپی که برای درمان درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون) استفاده می‌شوند، عبارت‌اند از:‌

• کشش و ماساژ. این روش با شل کردن تاندون‌ها و رباط‌های منقبض موجب افزایش انعطاف‌پذیری ناحیه آسیب‌دیده می‌شود. 
• تمرینات انگشتان پا. تقویت عضلات از طریق تمرینات انگشتان پا، بخش مهمی از فیزیوتراپی به‌منظور به  حداقل رساندن تأثیر نورومای مورتون است.
• تمرینات مچ پا. درنتیجه درد حاصل از نورومای مورتون، عضلات محافظ مچ پای شما ضعیف می‌شوند.  تمرینات ورزشی تقویتی به‌شرط پایداری بیشتر و کاهش شانس آسیب اضافی موجب تقویت مچ پا گردد. 

علاوه بر فیزیوتراپی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ممکن است درمان‌های دیگر را نیز توصیه کند:

• تعدیل پوشش پا ازجمله اجتناب از پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند و پنجه باریک و پوشیدن کفش طبی و قرار دادن ابزارهای خاص در داخل کفش. 
• تزریق استروئید و یا بی‌حسی موضعی (یا ترکیبی از هر دو) به ناحیه آسیب‌دیده پا ممکن است در صورت عدم بهبودی کامل علائم  از طریق تعویض کفش نیاز باشد. بااین‌حال، اقدامات تعویض و اصلاح کفش همچنان باید ادامه یابد.
• تزریق اسکلروزانت شامل تزریق الکل و بی‌حسی موضعی به عصب مبتلا تحت هدایت یک اسکن اولتراسوند است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که این روش به‌اندازه عمل جراحی مؤثر است. 
• کفش طبی- استفاده از یک کفش طبی دارای پنجه نرم ممکن است به کاهش فشار بر روی عصب پا کمک کند. 
• مسکن - مصرف مسکن‌های ضدالتهابی بدون نسخه، مانند ایبوبروفن، ممکن است به کاهش درد و التهاب کمک کند. 
• کاهش وزن - چنانچه اضافه‌وزن دارید، کاهش وزن ممکن است موجب کاهش فشار بر روی پای شما گردد. 
• سرما درمانی، که یک روش نسبتاً جدید بوده و در آن یک میله کوچک وارد پا شده و از طریق انجماد بافت عصبی ضخیم شده موجب از بین بردن آن می‌شود. این روش نیز گاهی برای درمان درد، مورمور و گزگز بین انگشتان پا (نورومای مورتون) استفاده می‌شود.
• متخصص طب فیزیکی و توانبخشی برای شما از مجموعه‌ای از ابزارهای درمانی به‌منظور کاهش درد و التهاب پای شما استفاده می‌کند. این ابزارها عبارت‌اند از: یخ،الکتروتراپی، طب سوزنی، لیزر درمانی ، اوزون تراپی ، تکنیک‌های ضربه‌ای و ماساژ بافت نرم و تخلیه عصب تحریک‌شده. 

جراحی و سایر روش‌ها

در صورت موثر نبودن درمان محافظه‌کارانه، پزشک شما ممکن است عمل جراحی را توصیه کند ولی 85 درصد بیماران بدون درمان جراحی زیر نظر متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بهبود می بابند.